Beoefenaren van het soefisme beschouwen religie niet slechts als een overtuiging, die men wel of niet heeft en zij vermoeien zich niet met accepteren van geloofsdogma´s. Religie heeft met het ervaren van de absolute waarheid te doen. Het ervaren van deze zekerheid (Arabisch: yakin) kan op verschillende manieren bereikt worden. In de Arabische taal zijn deze manieren of te wel niveau´s aangeduid als: islam, iman en ihsan.

Islam (met de stamletters s-l-m: salaam, Arabisch voor vrede) betekent overgave aan God. Het niveau van islam is verbonden met de overtuiging die door de geloofsbelijdenis wordt uitgesproken: er is geen godheid behalve de éne God en Mohammed is de profeet van God. Deze overtuiging brengt de mens er toe, zich aan de regels van de religie te houden, zoals ondermeer de volgende basisregels: het doen van de geloofsbelijdenis, het doen van de vijf dagelijkse gebeden, het betalen van de bijdrage aan de armen, het vasten tijdens de maand ramadan en het op bedevaart gaan naar Mekka. Het religieuze leven van de mens op het niveau van islam kan heel verschillende vormen krijgen. Het hangt ervan af hoe vol van overgave men is, hoeveel de religie voor iemand betekent en hoe precies men is in het uitvoeren van de geboden. Islam komt overeen met de uiterlijke weg (sharia).

Iman betekent letterlijk: geloof (met de stamletters a-m-n, deze letters vormen de basis van het Arabische woord voor betrouwbaar, veilig zijn). Het christelijke woord amen heeft ook dezelfde stam. Op het niveau van iman zoekt de mens de nabijheid van het vuur; het weten met de ogen van de zekerheid. Men begaat de innerlijke weg (tariqa) en alleen de uiterlijke uitvoering van de regels van de religie zijn voor hem of haar niet meer voldoende. De tariqa is het begaan van de weg van het hart en de innerlijke ommekeer, die bestaat uit het reinigen van het ego, de mogelijk voortdurende herinnering aan God en het dhikr met het hart (de aanroep van God met het hart).

Het woord ihsan (met de stamletters h-s-n, deze letters vormen de stam van het Arabische woord voor mooi of goed zijn) wordt meestal vertaald als: deugd of weldoen. Op het niveau van ihsan verwerkelijkt zich de absolute zekerheid in de mens. Ihsan is het meest geheime religieuze weten, waarover maar weinig uitspraken bestaan omdat het niet onderwezen kan worden. De beoefening van het ihsan is het gedenken van God met de schone namen van Allah op het niveau van de ziel, waardoor de menselijke eigenschappen door goddelijke eigenschappen vervangen worden. Ihsan is de deur tot het altijddurende opstijgen tot Allah, een reis zonder einde.